طراحی و ارزشیابی برنامه آموزشی به منظور افزایش فعالیت فیزیکی بیماران ایسکمیک قلبی

بیماری های قلبی وعروقی اختلالاتی غیرعفونی هستند که توسط تعداد زیادی از فاکتورها ایجاد می شوندکه مهمترین آنها سبک زندگی ناسالم است. تخمین زده می شود که عدم فعالیت فیزیکی، سالیانه باعث1/9 میلیون مرگ شده و 16-10درصد از هر کدام از بیماری های دیابت، سرطان های پستان، کولون و رکتوم و حدود 22 درصد از بیماری های ایسکمیک قلب را باعث می شود. با این همه، بیماری های قلبی عروقی بسادگی و به صورت کامل و موثر قابل پیشگیری هستند. انجام ورزش و فعالیت بدنی متناسب با شرایط آنها می تواند خطر وقوع مجدد این حملات را کاهش دهد و نهایتا از بروز مرگ و میر بکاهد. با توجه به اینکه آموزش بهداشت مجموعه تجربیاتی است که بر آگاهی، طرز فکر، نگرش و طرز رفتار افراد جامعه تاثیر می گذارد و موجب سلامت فردی و اجتماعی می شود بر همین اساس در این مطالعه تلاش شد که با استفاده از این تجربیات ،فعالیت فیزیکی افراد مورد مطالعه به نحو مطلوبی افزایش یابد. لذا مطالعه حاضر به منظور طراحی و ارزشیابی مداخله ای جهت ارتقای فعالیت فیزیکی بیماران ایسکمیک قلبی صورت گرفته است. تحقیق حاضر یک مطالعه مداخله ای مورد شاهدی می باشدکه بر روی بیماران ایسکمیک قلبی شهرستان سوسنگرد درسال 1392 در دو گروه مداخله و کنترل (هرگروه 100نفر) انجام شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندار فعالیت فیزیکی استفاده گردید. ابتدا پرسشنامه برای هر دوگروه تکمیل گردید اطلاعات جمع آوری شده وارد نرم افزار spssگردید و پس از تجزیه تحلیل اولیه برنامه آموزشی بر اساس نتایج اولیه و متون علمی موجود طراحی گردید. برنامه آموزشی برای گروه آزمون شامل 8جلسه 1ساعته بصورت جلسات سخنرانی ،پرسش و پاسخ، توزیع جزوه وپمفلت آموزشی در زمینه اهمیت ومزایای فعالیت فیزیکی، مشکلات و مسائل ناشی از عدم فعالیت فیزیکی مناسب، لزوم تداوم فعالیت فیزیکی مطلوب واثرات آن درآینده در طول یکماه اجرا شد. 3ماه پس از مداخله مرحله دوم تکمیل پرسشنامه برای هر دو گروه انجام گردید سپس داده های حاصله مجددا وارد نرم افزار spssگردید و با استفاده ازآزمون های آماری توصیفی و آمار استنباطی(t-زوجی،کای دو، آزمون آنالایز واریانس)تجزیه و تحلیل گردید. این مطالعه نشان داد که قبل از آموزش، اختلاف آماری معنی دار بین گروه های مورد مطالعه از نظر آگاهی، نگرش و عملکرد وجود نداشت. اما پس از مداخله آموزشی، افزایش معنی داری در میانگین نمره آگاهی (قبل ازمداخله13/3 ±80/6، بعد از آموزش 84/2±86/10)،نگرش( از51/2±57/11 به 44/2±86/12 )،فعالیت متوسط(37/6±16/19 به59/8 ±68/25 )و فعالیت سبک(56/2± 63/17به52/8 ± 38/24) و همچنین نمره ساعات نشستن47/1± 40/5 به 84/0±83/4)در طول روز داشته ولی بر روی فعالیت شدید( 66 /8± 50 /17به 26/8±57/18 )تاثیرگذار نبوده است. براساس یافته های پژوهش، آموزش دربیماران مبتلا به بیمارهای ایسکمیک قلبی جهت ارتقای فعالیت فیزیکی موثر بوده است. لذا پیشنهاد می شود آموزش به این گروه از بیماران بطور جدی و در مراکز درمانی صورت گیرد و جهت ایجاد آگاهی و نگرش مطلوب از همکاری مراکز بهداشت ،کادر درمان و رسانه های گروهی در این امر استفاده نمود